Unieke kans
Met de komst van Het Huis van Ten Post ontstaat er een unieke kans om de structuur en de identiteit van het dorp te versterken. In deze fase van de geschiedenis van de Ten Posters is er perspectief nodig om de grote zorgen rondom de aardbevingen, verzwakkingen en schades aan woningen te kantelen naar een voorspoedige toekomst. Vooral ook het emotionele en persoonlijke leed drukt zwaar op de schouders van de bevolking.
Landschap als buffer én binder
Het Huis van Ten Post vormt in de toekomst dé centrale plek in het dorp om te ontmoeten, te leren, te sporten en om naar de kerk te gaan. Het is een plek om te vieren, maar ook om afscheid te nemen. Bijzonder aan de opzet is de verbinding die wordt gestimuleerd tussen de verschillende generaties dorpsbewoners. Naast de kansen die ontstaan voor kruisbestuiving tussen de verschillende functies is de opzet voor het complex juist zo bedacht dat iedere vorm van gebruik ook gescheiden kan plaatsvinden. Zo kan een begrafenis in alle rust en sereniteit voltrekken, terwijl de school in gebruik is.
De drie gebouwen zijn geplaatst rondom een plein, als een Wierde waaromheen de belangrijke functies zijn gesitueerd. In het midden van de locatie staat ontmoeten centraal. Niet zoals traditioneel in een kerk of een boerderij, maar juist in de buitenruimte die de drie verschillende functies met elkaar verbindt. Door de functies rondom een centraal plein te schikken wordt verbinding én scheiding van activiteiten gewaarborgd: de school is ondergebracht in een gebouw, waarbij de buitenruimte voor de jongste kinderen afgescheiden is van het centrale plein. Het café/buurthuis is verbonden met het sportveld en de grote hal, die kan worden gebruikt voor grotere activiteiten zoals sporten, kerkdiensten, en begrafenissen. Door het plein iets te verhogen wordt te verbinding tussen gebouwen en de doorzichten in het gebied versterkt.
De buitenruimte is ontworpen als een ‘tapijt’ waarop de gebouwen, beplanting en zitelementen zijn geordend. Deze ruimte is enerzijds een buffer tussen de functies, en anderzijds een verbindend element. De schikking van de drie volumes creëert een uitnodigende publieke ruimte in het midden van het terrein. Deze ruimte activeert de drie gebouwen; grote gevelopeningen laten binnen en buiten in elkaar overlopen. Door de Grote Hal is iets uit de rooilijn van de lintbebouwing te plaatsen wordt een formelere toegang tot de locatie gecreëerd, en ontstaat er een open ruimte die past bij de meer ceremoniële activiteiten in het huis van Ten Post.
Circulariteit en natuurinclusief ontwerpen
Door klimaatadaptatie, natuurinclusiviteit en circulariteit op een zichtbare manier onderdeel te maken van het Huis van Ten Post draagt het bij aan bewustwording en een gezonde leefomgeving.
Inclusiviteit gaat hierbij over de dorpsbewoners en de wijze waarop ze samenleven en gebruik maken van de publieke faciliteiten, maar ook over de realisatie van een Huis van ten Post dat ‘samenwerkt’ met de natuur en dat zich zonder belasting ervan invoegt. Tegelijk gaat het hierbij over bestendigheid van de constructie. Veel woningen en publieke gebouwen in het aardbevingsgebied moeten nog worden versterkt of worden in de toekomst gesloopt en opnieuw opgebouwd. De ontwikkeling en realisatie van het Huis van Ten Post biedt de uitgelezen kans om de Groningers een voorbeeldproject te presenteren waarin de nieuwe Bouwcultuur zichtbaar en ervaarbaar is.
Materialisatie
De drie gebouwdelen bestaan uit een eenlaagse houtconstructie die is gemonteerd op een constructieve betonvloer. De vloer, gemaakt van gerecycled beton, kan ‘los’ van de fundering worden uitgevoerd, waardoor horizontale verplaatsingen in de ondergrond als gevolg van aardbevingen niet leiden tot schade in de constructie.
Het dorp kent een rijkdom aan architectuur die gerealiseerd is met vakmanschap. Zo werd bijvoorbeeld baksteen tot in de jaren ’60 lokaal geproduceerd. Om zo goed mogelijk aan te sluiten op de bestaande bebouwing is ook voor Huis van Ten Post gekozen voor een bakstenen gevelafwerking. De beperkte hoeveelheid benodigde bakstenen kan worden geproduceerd door steenfabriek Vogelensangh volgens een proces dat in Groningen tot de jaren ’60 gangbaar was, of beter nog, worden gemaakt van bestaand metselwerk! Ook de daken zouden gedekt kunnen worden met bestaande pannen. Dergelijke investeringen maken dat de nieuwbouw nog natuurlijker integreert in de omliggende bebouwing. De constructie en het interieur zijn, als contrast, hedendaags, biobased en natuurinclusief.
Gezonde bodem
De kavel van Huis van Ten Post vormt één verbonden landschap, van de versterkte groene struweelranden tot de eetbare groenten en kruiden in de educatieve moestuin, de centrale groene wierde en de kruidenrijke wadi’s: al deze plekken dragen bij aan een buitenruimte waar de natuur zich laat zien, en insecten, vleermuizen, vogels én mensen zich thuisvoelen. Juist de overgangen van nat naar droog en van beschaduwd naar zonnig bieden aan verschillende soorten een plek. Verharding wordt alleen gebruikt waar strikt noodzakelijk; waar mogelijk zoeken we naar een versterkte maar groene, open ondergrond waar water kan infiltreren. Het project voegt zich op een natuurlijke manier in het bestaande landschap en versterkt de bestaande groene kwaliteiten!
Projectgegevens
Locatie: Ten Post
Opdrachtgever: Gemeente Groningen
Jaar: 2022
Status: verloren competitie
Programma: 1540 m2 school (CBS de Wieken), restaurant (Dorpshuis ’t Holt), multifunctionele hal (de Grote Hal)
Team Vakwerk: Francesco, Begoña, Luis
Samenwerking: –
